احکام نماز و روزه اساتید و دانشجویان

احکام نماز و روزه دانشجویان
الف. اساتید و دانشجویان، در صورتی که با قصد اقامت ده روز یا بیشتر، در محل درس و تدریس یا خوابگاه می مانند:
مراجع محترم تقلید: برای این گونه افراد، نماز تمام و روزه صحیح است.
ملاحظه1: در صورتی که تصمیم جدّی بر ماندن ده روز گرفته باشند و حداقل بعد از خواندن یک نماز چهار رکعتی، به دلیلی، تصمیم برگشت به وطن یا مسافرت دیگر داشته باشند، نماز و روزه آنها تا زمانی که در محل اقامت هستند، کامل خواهد بود.
ملاحظه2: محاسبه ده روز از ساعت رسیدن به محل اقامت و تصمیم به ماندن تا حداقل همان ساعت در روز یازدهم (معادل240ساعت) است. و اگر شب به محل اقامت رسیده باشند از صبح روز بعد تا غروب روز دهم محاسبه می شود.

ب. اساتید و دانشجویان، در صورتی که کمتر از ده روز در محل درس و تدریس یا خوابگاه می مانند:
امام خمینی (ره): نماز شکسته است و روزه صحیح نیست. [مقلدان ایشان باید با توجه به فتوای مرجع تقلید زنده خود در مسأله بقاء بر میت، عمل کنند.]
آیت الله خامنه ای: ااساتید و دانشجویان بورسیه و مأمور به تحصیل که دارای حقوق دریافتی می باشند، اگر در کمتر از ده روز حداقل یک بار بین وطن و دانشگاه رفت و آمد داشته باشند، نمازشان در محل تحصیل و بین راه تمام و روزه شان صحیح است. اما سایر دانشجویان که در کمتر از ده روز رفت وآمد می کنند، بنابر احتیاط واجب نماز را جمع (هم تمام و هم شکسته) بخوانند همچنین روزه را در سفر بگیرند و در وطن نیز قضا کنند؛ [البته در این احتیاط واجب دانشجویان می توانند به فتوای مجتهد دیگر که دارای شرایط رجوع است و نماز را کامل و روزه را صحیح می داند، عمل نمایند.] (1/1)
آیات عظام بهجت (ره)، صافى، فاضل (ره) و نورى: اساتید و دانشجویان، اگر در کمتر از ده روز، حداقل یک بار، بین وطن و دانشگاه رفت و آمد داشته باشند و این وضعیت، تا مدتى ادامه داشته باشد [بنابرنظرآیات عظام صافی، نوری: سه ماه ؛ آیت الله بهجت: دو ماه ؛ آیت الله فاضل: یک ماه] کثیرالسفر محسوب می شوند و نمازشان در محل تحصیل و بین راه تمام و روزه صحیح است. (2/1 و 3/1)
آیت الله مکارم:
1. کسانى که یکی از سه حالت زیر را داشته باشند، کثیرالسفر محسوب می شوند و نمازشان در محل تحصیل و بین راه تمام و روزه شان صحیح است. (4/1)
الف. در هفته حداقل سه روز در رفت و آمد یا در محل تحصیل باشند و این برنامه حداقل دو ماه ادامه داشته باشد؛
ب. شنبه به محل تحصیل برود و پنجشنبه به وطن برگردد و این برنامه حداقل 45 روز ادامه داشته باشد؛
ج. شنبه تا پنج شنبه (غیرازجمعه) هر روز در رفت و آمد باشند و این برنامه حداقل 30 روز ادامه داشته باشد.

2. کسانی که دو سال یا بیشتر و هر سال حدود سه ـ چهار ماه [اگر چه به طور پراکنده] در محل تحصیل یا تدریس و خوابگاه اقامت داشته باشند، آنجا در حکم وطن آنهاست و تا ادامه این وضعیت همواره نمازشان کامل و روزه شان صحیح است. [در بین راه نماز شکسته است.] (4/1)
آیت الله سیستانى:
1. کسانی که حداقل سه روز در هفته و یا ده روز در ماه [اگر چه به طور پراکنده] در رفت و آمد باشند و یا در محل تحصیل باشند و این برنامه براى مدتى [به طور مثال شش ماه در یک سال و یا حداقل سه ماه در چند سال تحصیلى] ادامه یابد، کثیرالسفر محسوب مى‏شوند و نمازشان در محل تحصیل و بین راه تمام و روزه‏شان صحیح است. (5/1)
2. کسانی که سه سال یا بیشتر و هرسال حداقل 15 روز در ماه و یا 6 ماه در سال [اگر چه به طور پراکنده] در محل تحصیل و خوابگاه اقامت داشته باشند، آنجا در حکم وطن آنهاست و تا ادامه این وضعیت همواره در محل تحصیل، نمازشان کامل و روزه شان صحیح است [در بین راه نماز شکسته است.]

***توجه 1***
احکام شروع سفر تحصیلی اساتید و دانشجویان
(1/1) آیت الله خامنه ای: اساتید و دانشجویان بورسیه و مأمور که حقوق دریافتی دارند، در سفر اول و دوم نمازشان شکسته است و نباید روزه بگیرند. و از سفر سوم نمازشان کامل و روزه شان صحیح است. [دیگر دانشجویان در صورت رجوع به مرجع دیگر بنابر فتوای مرجع انتخابی عمل نمایند.]
(2/1) آیات عظام صافی، فاضل (ره) و نوری: در سفر اول نمازشان شکسته است و نباید روزه بگیرند. و از سفر دوم نمازشان کامل و روزه شان صحیح است.
(3/1) آیت الله بهجت (ره): اگر فاصله محل تحصیل بیش از 45 کیلومتر باشد از همان سفر اول نماز کامل و روزه صحیح است.
(4/1) آیت الله مکارم: سه یا چهار روز سفر اول را احتیاط کنند یعنی نماز را هم کامل و هم شکسته بخوانند و روزه را بگیرند و بعد هم قضا کنند. ولی در روزهای بعد، نمازشان کامل و روزه شان صحیح است یا در سفر اول قصد اقامت ده روز کنند. [مقلدین ایشان در این احتیاط می توانند به مرجع دیگری رجوع کنند.]
(5/1) آیت الله سیستانی: دو هفته اول شروع سفر احتیاط کنند. [مقلدین ایشان در این احتیاط می توانند به مرجع دیگری رجوع کنند.]

***توجه 2***
احکام شروع مجدد سفر بعد از اقامت ده روز در وطن
(1/2) مراجع معظم (به جز آیات عظام بهجت (ره) و سیستانی): کسانی که کثیرالسفر باشند و در زمان تعطیلات بیش از ده روز در وطن بمانند در اولین سفر بعد از اقامت در وطن نمازشان شکسته است و روزه نمی توانند بگیرند. ولی در رفت و آمدهای بعدی کم تر از ده روز نمازشان کامل و روزه شان صحیح است.
(2/2) آیت الله بهجت (ره): اگر فاصله محل تحصیل بیش از 45 کیلومتر باشد از همان سفر اول نماز کامل و روزه صحیح است.
(3/2) آیت الله سیستانی: برای کثیرالسفر همیشه نماز کامل و روزه صحیح است؛ مگر این که دو ماه پی در پی در وطن اقامت داشته باشد که در این صورت در دو هفته اول شروع سفر باید احتیاط شود [مقلدین ایشان در این احتیاط می توانند به مرجع دیگری رجوع کنند.]
این مطلب در پنجم آذر 1393 تنظیم شده. در صورت تغییراتی در نظر مراجع معظم تقلید در آینده، در همین مطلب اطلاع رسانی خواهد شد.

تصویر پوستر این مسایل :